وضعیت تیروئیدت چطوره؟ (کم‌کار یا پرکار)

TSH چیست و چرا اینقدر مهمه؟

TSH (هورمون محرک تیروئید) در واقع توسط خود تیروئید ساخته نمی‌شه، بلکه از غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شه. کارش اینه که مثل یک رئیس به غده تیروئید دستور بده که چقدر هورمون‌های تیروئیدی (T4 و T3) تولید کنه.

رابطه بین TSH و هورمون‌های تیروئید مثل سیستم ترموستات بخاری کار می‌کنه:

• تیروئید کم‌کار (Hypothyroidism): تیروئید هورمون کافی تولید نمی‌کنه (هوای خونه سرده). مغز این رو می‌فهمه و TSH رو بالا می‌بره (ترموستات رو زیاد می‌کنه) تا تیروئید رو مجبور به کار بیشتر کنه. پس: TSH بالا = کم‌کاری تیروئید.
• تیروئید پرکار (Hyperthyroidism): تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کنه (هوای خونه داغه). مغز TSH رو پایین میاره (ترموستات رو خاموش می‌کنه) تا به تیروئید بگه دست نگه داره. پس: TSH پایین = پرکاری تیروئید.

به همین دلیله که TSH اولین، بهترین و حساس‌ترین آزمایش برای چکاپ عملکرد تیروئیده.

تفسیر نتیجه TSH شما

محدوده "نرمال" TSH می‌تونه بین آزمایشگاه‌های مختلف کمی متفاوت باشه، اما به طور کلی، محدوده‌های استاندارد (بر اساس انجمن تیروئید آمریکا - ATA) به این صورته:

TSH بالا (کم‌کاری تیروئید)

محدوده: معمولاً بالاتر از 4.0 تا 4.5 mIU/L.

وقتی TSH شما بالاست، یعنی مغز در حال فریاد زدن سر تیروئید شماست که بیشتر کار کنه، اما تیروئید پاسخ نمی‌ده. این وضعیت "کم‌کاری تیروئید" نام داره. پزشک شما احتمالاً آزمایش T4 آزاد (Free T4) رو هم چک می‌کنه تا شدت کم‌کاری رو تایید کنه.

TSH نرمال

محدوده: معمولاً بین 0.4 تا 4.0 mIU/L.

این نتیجه نشون می‌ده که ارتباط بین مغز و تیروئید شما به خوبی کار می‌کنه و تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید می‌کنه. این محدوده ایده‌آل سلامتی تیروئید است.

TSH پایین (پرکاری تیروئید)

محدوده: معمولاً پایین‌تر از 0.4 mIU/L.

وقتی TSH شما پایینه، یعنی تیروئید شما سرخود و بیش از حد نیاز هورمون تولید می‌کنه و مغز تلاش کرده با قطع کردن TSH جلوی اون رو بگیره. این وضعیت "پرکاری تیروئید" نام داره. پزشک شما با آزمایش‌های T4 و T3 این تشخیص رو تایید می‌کنه.

علائم رایج مشکلات تیروئید

اگر نتیجه TSH شما خارج از محدوده نرماله، احتمالاً برخی از این علائم رو تجربه کردید: