اعداد سیستولیک و دیاستولیک یعنی چی؟
وقتی فشار خون شما اندازه‌گیری می‌شه، دو عدد به شما داده می‌شه:
- فشار سیستولیک ( عدد بالا): این عدد، فشاری است که خون شما هنگام تپش قلب (انقباض عضله قلب) به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند.
- فشار دیاستولیک (عدد پایین): این عدد، فشار داخل رگ‌ها در زمان استراحت قلب بین دو تپش است.
هر دو عدد به یک اندازه مهم هستند. اما به طور کلی، بعد از ۵۰ سالگی، فشار سیستولیک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
چطور فشار خون رو درست اندازه بگیرم؟
برای اینکه دقیق‌ترین عدد رو به دست بیارید، این نکات رو رعایت کنید:
- آرام باشید: حداقل ۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری، آرام بنشینید و استراحت کنید.
- کافئین و سیگار ممنوع: حداقل ۳۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری، از مصرف قهوه، چای و سیگار خودداری کنید.
- وضعیت صحیح: روی صندلی راحت بنشینید، پاهایتان روی زمین باشد (روی هم نیندازید) و بازوی خود را روی میز هم‌سطح قلبتان قرار دهید.
- تکرار کنید: دو یا سه بار با فاصله یک دقیقه اندازه‌گیری کنید و میانگین آن‌ها را به عنوان نتیجه نهایی در نظر بگیرید.
تفسیر دسته‌بندی‌ها (بر اساس انجمن قلب آمریکا - AHA)
این ابزار از ۵ دسته‌بندی اصلی برای تحلیل فشار خون شما استفاده می‌کنه:
| دسته‌بندی | سیستولیک (عدد بالا) | و/یا | دیاستولیک (عدد پایین) |
|---|---|---|---|
| نرمال | کمتر از ۱۲۰ | و | کمتر از ۸۰ |
| بالا (در معرض خطر) | ۱۲۰ - ۱۲۹ | و | کمتر از ۸۰ |
| پرفشاری خون - مرحله ۱ | ۱۳۰ - ۱۳۹ | یا | ۸۰ - ۸۹ |
| پرفشاری خون - مرحله ۲ | ۱۴۰ یا بالاتر | یا | ۹۰ یا بالاتر |
| بحران پرفشاری خون | بالاتر از ۱۸۰ | و/یا | بالاتر از ۱۲۰ |
هشدار جدی - بحران پرفشاری خون: اگر فشار خون شما در این محدوده قرار دارد و علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، کمردرد، بی‌حسی، تغییر در بینایی یا مشکل در صحبت کردن دارید، فوراً با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
راهکارهای طلایی برای مدیریت فشار خون بالا
اگر نتیجه شما در محدوده "بالا" یا "پرفشاری خون" قرار دارد، خبر خوب این است که تغییرات سبک زندگی می‌تواند تاثیر فوق‌العاده‌ای داشته باشد:
- رژیم غذایی DASH: مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم‌چرب.
- کاهش سدیم (نمک): مهم‌ترین قدم! مصرف نمک خود را به شدت کاهش دهید و از غذاهای فرآوری‌شده دوری کنید.
- فعالیت بدنی منظم: حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط (مثل پیاده‌روی سریع) در هفته.
- مدیریت استرس: تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند.
- ترک سیگار و الکل: این دو عامل مستقیماً باعث افزایش فشار خون می‌شوند.
سوالات متداول
اگر عدد سیستولیک و دیاستولیک در دو دسته مختلف باشند، تکلیف چیست؟
همیشه دسته‌بندی بالاتر در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، اگر فشار شما ۱۴۵/۸۵ باشد (سیستولیک در "مرحله ۲" و دیاستولیک در "مرحله ۱")، شما در دسته‌بندی بالاتر یعنی "پرفشاری خون - مرحله ۲" قرار می‌گیرید.