چرا BMI کودکان و بزرگسالان فرق داره؟
BMI بزرگسالان (بالای ۲۰ سال) فقط یک عدد است که مستقیماً در دسته‌بندی‌های ثابت (کمبود وزن، نرمال و...) قرار می‌گیرد. اما برای کودکان و نوجوانان (۲ تا ۲۰ سال)، این عدد به تنهایی معنی‌دار نیست.
دلیلش این است که بدن کودکان دائماً در حال رشد است و میزان طبیعی چربی بدن در سنین مختلف و بین دختران و پسران متفاوت است. برای مثال، BMI طبیعی یک دختر ۵ ساله با BMI طبیعی یک پسر ۱۵ ساله کاملاً فرق دارد.
به همین خاطر، BMI محاسبه‌شده برای کودک شما باید با استفاده از نمودارهای درصدک BMI-برای-سن (BMI-for-age percentile charts) که توسط مراکز معتبری مثل CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا) تهیه شده، تفسیر شود.
تفسیر درصدک BMI (بر اساس CDC)
درصدک BMI به شما می‌گوید که BMI کودک شما در مقایسه با سایر کودکان همسن و همجنس خودش در چه جایگاهی قرار دارد:
| درصدک BMI | دسته‌بندی وضعیت وزنی |
|---|---|
| کمتر از درصدک ۵ | کمبود وزن (Underweight) |
| از درصدک ۵ تا کمتر از درصدک ۸۵ | وزن سالم (Healthy weight) |
| از درصدک ۸۵ تا کمتر از درصدک ۹۵ | اضافه وزن (Overweight) |
| برابر یا بیشتر از درصدک ۹۵ | چاقی (Obesity) |
مثال: اگر BMI پسر ۱۰ ساله شما در درصدک ۷۰ قرار بگیرد، یعنی BMI او از ۷۰ درصد پسرهای ۱۰ ساله دیگر بالاتر و از ۳۰ درصدشان پایینتر است و در محدوده وزن سالم قرار دارد.
چطور به حفظ وزن سالم کودکم کمک کنم؟
به جای تمرکز صرف بر وزن، روی ایجاد عادات سالم و پایدار برای کل خانواده تمرکز کنید:
- الگوی خوبی باشید: خودتان میوه و سبزیجات بخورید و فعال باشید. کودکان از رفتار شما یاد می‌گیرند.
- وعده‌های غذایی خانوادگی: تا حد امکان وعده‌های غذایی را با هم و دور از تلویزیون یا موبایل صرف کنید.
- آشپزی سالم: غذاهای خانگی سالم‌تری آماده کنید و مصرف فست‌فود و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
- فعالیت بدنی خانوادگی: فعالیت‌هایی پیدا کنید که همه اعضای خانواده از آن لذت ببرند، مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا بازی در پارک.
- محدود کردن زمان نمایشگر: زمان تماشای تلویزیون، بازی‌های ویدیویی و استفاده از موبایل را به حداکثر ۱ تا ۲ ساعت در روز محدود کنید.
- خواب کافی: مطمئن شوید که کودکتان به اندازه کافی می‌خوابد. کمبود خواب با افزایش وزن مرتبط است.
سوالات متداول
آیا این محاسبه‌گر برای کودکان زیر ۲ سال هم کاربرد دارد؟
خیر. برای کودکان زیر ۲ سال، از نمودارهای رشد متفاوتی (وزن به طول، وزن به سن، طول به سن و دور سر به سن) استفاده میشود که می‌توانید آنها را در ابزار منحنی رشد نوزاد ما پیدا کنید.
اگر کودک من ورزشکار است و عضله زیادی دارد، آیا نتیجه BMI دقیق است؟
در موارد نادر، کودکان ورزشکار با توده عضلانی بالا ممکن است BMI بالاتری داشته باشند که به اشتباه در دسته اضافه وزن یا چاقی قرار گیرند. در این شرایط، پزشک می‌تواند از روش‌های دیگر مانند اندازه‌گیری ضخامت چربی پوست برای ارزیابی دقیق‌تر استفاده کند.